SERIES SỬA TRANH LỊCH SỬ

**SERIES SỬA TRANH LỊCH SỬ Tác giả: Ging Tran**

Tuy phần lớn tranh vẽ minh họa đều chịu ảnh hưởng từ thời Nguyễn nhưng xét ra..nó không Nguyễn hoàn toàn mà pha tạp đồ hát và sáng tạo riêng.
Như đã thấy ở tranh gốc, vua Minh Mạng vấn khăn vàng và mặc hoàng bào, nội quan mặc áo tấc xanh và vấn khăn cùng màu, nhìn chung vẫn có hình thức của Nguyễn nhưng chưa tới.

Chỉnh sửa lại trang phục của vua là dạng thường phục với long bào chữ thọ, đội mũ cửu long đường cân, thắt đai. Nội quan vấn khăn đen và áo tấc xanh xẻ giữa.

Nhìn chung thì tranh gốc đã cố gắng bám theo hiện vật tượng Chúa Trịnh và vua Lê cũng như quan lại. Chỉ chỉnh sửa thêm 1 vài chỗ như giao lĩnh màu tía và đội mũ tam sơn.

Các nội quan đội mũ lục lăng (không có bổ tử) và nhìn chung tất cả đều xõa tóc ra sau.

Tương tự trang phục của trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi là viên lĩnh và đội mũ đinh tự, thay cho áo tấc (thời nhà Nguyễn) và mũ chi chưa rõ.

So với tranh gốc thì khá ổn về trang phục của vua quan nhà Nguyên, chỉ sai sót trang phục của trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi đội mũ chi chưa rõ và mặc bổ phục (như ở trên có trình bày chỉ xuất hiện vào thời Lê). Được sửa mặc viên lĩnh và đội mũ đinh tự.

Vua Lý Thái Tông thay vì đội mũ cánh chuồn và long bào có tế tất (chỉ được phối khi mặc lễ phục như cổn phục, giáng sa bào) thì sửa thành hoàng bào viên lĩnh, đội mũ đường cân. Đây là một dạng thường phục của các vua Lý - Trần.

Quan lại thay vì bổ phục (xuất hiện vào nhà Lê) thì đổi thành phốc đầu viên lĩnh.
Quân lính đội tứ phương bình đính.

Tranh vua LÊ THÁNH TÔNG đội mũ xung thiên đính sức, mặc hoàng bào viên lĩnh ổ rồng.

Tranh vua LÝ CHIÊU HOÀNG (vị vua cuối cùng của nhà Lý) nhường ngôi cho chồng là TRẦN CẢNH - mở đầu cho nhà Trần.

Cổn phục như trên, cộng với bạch bào long ổ.

Tranh vua LÝ THÁI TỔ cầm chiếu dời đô.

Long bào bên trái hoàn toàn không nằm trong quy chế nào mà là sự pha trộn giữa áo tấc nhà Nguyễn và chế biến theo đồ hát.
Trang phục chỉnh sửa là cổn phục gồm mũ miện 12 lưu, áo cổn 12 chương có đeo phương tâm khúc lĩnh, là trang phục tối cao của hoàng đế.

Tranh Thái hậu Dương (Vân Nga) trao long bào tiên đế cho Thập đạo tướng quân Lê Hoàn - LÊ ĐẠI HÀNH.

Trang phục chỉnh sửa theo quy chế trước Tống vì bên trên không theo quy chế nào cả mà là sự pha trộn giữa áo dài đội mấn thời Nguyễn và chế biến theo đồ hát.

Tranh vua ĐINH TIÊN HOÀNG

Thay vì mặc áo giáp choàng khăn đội mão vuông (không theo một quy chế của triều đại nào hết) thì sửa đội mũ đường cân, mặc viên lĩnh choàng bán tí ở ngoài dựa theo trang phục trước thời Tống.

Hướng dẫn mặc trang phục cô dâu

Hướng dẫn mặc trang phục cô dâu của tác giả Như Quỳnh Thị Hoàng, được lấy ý tưởng từ nhiều kiểu trang phục xưa khác nhau

Cách vấn tóc trần, tóc vấn

Phân biệt áo giao lĩnh thời đại việt với đại minh

Nguồn đại việt cổ phong

hướng dẫn xếp áo tấc và nhật bình

Hướng dẫn xếp áo từ nguồn Trần Nguyễn Trung Hiếu

Có một cách xếp áo rất xưa dành riêng cho những tấm áo quý, tức là những chiếc áo được may bằng các loại hàng tơ tằm đắt tiền như gấm, đoạn được may kép (có lót), đặc biệt là các tấm áo trong cung có thêu-đính-kết các vật liệu quý giá.

Vì khi xếp xong, bề trái của áo (lớp lót) sẽ đảo ra ngoài nên mình tạm gọi nôm na là "xếp lộn trái". Sự ma sát những lúc di dời, cầm nắm thường dễ làm sờn, rơi rụng các thứ thêu đính trên áo như kim sa, kim tuyến... nên cách xếp này sẽ hạn chế những rủi ro trên và việc cất giữ, bảo quản y phục cũng trở nên dễ dàng hơn.

Mình may mắn học được cách xếp áo này cũng từ những tài liệu nghiên cứu - lưu trữ của NNC Trịnh Bách. Tiếc là đến tận bây giờ mới có thời gian ghi hình lại để chia sẻ với mọi người.

Thi Cử Ngày Xưa

 Dưới triều Nguyễn, cứ 3 năm thì triều đình lại mở khóa thi Hương ở các tỉnh lớn, ai dự thi cũng được, thí sinh trúng tuyển thì được gọi là Cử-Nhân (người được địa phương tiến cử với triều đình). Năm sau thì các Cử-Nhân vào Kinh để thi Hội và thi Ðình. Ai đậu khóa thi Hội thì được gọi là Thám Hoa, đậu khóa thi Ðình thì được gọi là Tiến-Sĩ (người có tầm học uyên bác), tên họ sẽ được khắc trên bảng vàng hay bia đá, rồi lưu lại cho muôn thế hệ sau. Các tân khoa này đều sẽ trở thành quan lại của triều đình nếu họ muốn. Sau đó họ sẽ được ngồi võng lọng rồi được binh lính đưa về làng xưa để “vinh qui bái tổ”, một vinh dự tối cao mà ngày xưa tất cả các học trò đều mơ ước.

Một sĩ tử Bắc Kì đi thi.

Một sĩ tử Bắc Kì đi thi.

Thí sinh 70 tuổi đi thi.

Đến ngày lều chõng đi thi.

Lều chõng.

 

Bãi đất làm kì thi Hương ở Nam Định cuối thế kỉ 19.

Quang cảnh trường thi Nam Định năm 1912.

Các quan chủ khảo ngồi trên một chiếc ghế cao dưới lọng để quan sát các thí sinh làm bài. Ảnh chụp tại trường thi Nam Định năm 1897.

Các quan chủ khảo ngồi trên một chiếc ghế cao dưới lọng để quan sát các thí sinh làm bài. Ảnh chụp tại trường thi Nam Định năm 1897.

 

Một trường thi ở Nam Định mở năm 1897.

Hội đồng giám khảo tại trường thi Nam Định 1897.

Các vị quan chủ khảo tại trường thi Nam Định năm 1897.

Gíam khảo Trần Sĩ Trác.

Hội đồng giám khảo tới trường thi năm 1912.

Hình vẽ trường thi năm 1895.

Quan chánh chủ khảo Cao Xuân Dục ở kì thi Hương năm Đinh Dậu ở Nam Định.

Ngày vinh danh những thí sinh đỗ đạt tại trường thi Nam Định 1897. Có sự tham dự của toàn quyền Pháp Paul Doumer.

Sĩ tử và thân nhân nghe xướng danh.

Lễ xướng danh những sĩ tử đỗ đạt trường thi Nam Định 1897.

Đám đông tụ tập nghe xướng danh người trúng tuyển kì thi Hương tại Nam Định năm 1897.

Các sĩ tử và người thân ngồi nghe xướng danh công bố kết quả thi tại trường thi Nam Định 1897.

Bảng vàng khắc tên những người trúng tuyển tại trường thi Nam Định 1897.

 

  Thí sinh trúng  tuyển diễu hành qua các giám khoa tại Nam Đjnh năm 1897.

Tân khoa làm lễ tạ ơn vua ở Vọng cung ở Nam ĐỊnh ngày 29/12/1897.

Những người đỗ đạt bái vọng tại Văn Miếu 1897.

Các tân khoa, trạng nguyên, thám hoa, tiến sĩ xúng xính áo, mão, hia do vua ban.

 

Các tân khoa bái ông Tổng đốc Nam Định năm 1897.

Quan Tổng đốc Nam Định thay mặt nhà Vua thết đãi yến tiếc cho các tân khoa đỗ đạt.

Các tân khoa được rước đi dạo phố cho mọi người biết mặt.

Cho thuê việt phục

 CHO THUÊ VIỆT PHỤC SÀI GÒN 

🧧UPDATE VIỆT PHỤC tết nhằm phục vụ nhu cầu chụp ảnh tết đây ạ !!!

🌸Những mẫu áo việt phục hot nhất Xuân Năm Nay 🌸🌸

🧧CHUYÊN CHO THUÊ áo việt phục chụp hình, áo dài tết, áo yếm tết, áo tấc, áo nhật bình …

🧧Shop thường xuyên cập nhật những mẫu mới,mẫu hot, đa dạng màu sắc để phục vụ nhu cầu của khách hàng.

🧧có rất nhiều mẫu áo cao cấp và đa dạng ....phù hợp với mọi lứa tuổi) 

✅ Hỗ trợ chỉnh sửa theo form dáng của khách 

✅ Đội ngũ tư vấn thân thiện, nhiệt tình 

✅ Khuyến khích khách tới tiệm trực tiếp để thử cho ưng ý, trường hợp không đến thử được shop có thể gửi ship. 

✅ Giá thuê cực kỳ tốt

✅Phụ kiện cao cấp, giúp bạn phối đồ dễ hơn

🎀🎀🎀 ĐẶC BIỆT :

Hỗ trợ giá thuê ưu đãi cho các bạn PHOTO và MAKEUP 

ÁO TỨ ĐIÊN LÀ GÌ

 

ÁO TỨ ĐIÊN LÀ GÌ? HÌNH DÁNG CỦA NÓ RA SAO?

Cái tên "áo tứ điên" xuất hiện trong ghi chép của sứ thần nhà Nguyên khi đi sứ qua Đại Việt vào thời Trần. Sứ thần miêu tả áo là như bối tử (chỉ đối khâm, áo khoác), cổ tròn, như áo sam (cũng chỉ đối khâm, áo khoác).

Có 1 giả thiết là "áo tứ điên" là cách người Trung thời đó phiên âm 1 tên áo của tiếng Việt. Rất có thể đây là cách người Trung thời đó phiên âm cái tên "áo tứ thân", vì tứ điên được miêu tả căn bản không khác gì áo tứ thân, ngoài cổ áo tứ điên là cổ tròn.

Vậy loại áo như thế hình dáng thế nào? Sách Tam Tài Đồ Hội (ảnh 2-3) có vẽ người Giao Chỉ thời Lê sơ, mặc một loại áo khoác với cổ tròn, thắt ở giữa, được cho là áp tứ điên. Nhưng vì tranh được vẽ rất ko đúng tỉ lệ gì cả nên không thể hoàn toàn phỏng áo theo tranh này.

Thế nhưng loại áo khoác cổ tròn đã xuất hiện khá nhiều lần trong tranh. Tranh 1 vẽ một người đàn ông mặc áo khoác cổ tròn có nút, bên trong cũng mặc cổ tròn có nút. Đây rất có thể chính là áo tứ điên.

Tranh 4 là hiện vật áo vua Thanh ban tặng cho chúa Trịnh, là dạng áo khoác cổ tròn thắt nút.

Tranh 5 là vẽ Đàng Trong mặc cổ tròn thắt nút.

Tất cả những kiểu này rất có thể chính là hình dạng của áo tứ điên, một loại áo đã xuất hiện từ thời Lí Trần. Đến giờ, áo bà ba cũng khá tương tự kiểu này, nhưng chit eo nhiều hơn, và cổ ko còn tròn.

Kiểu này tại Trung Quốc cũng khá phổ biến.

PHỎNG DỰNG TRANG PHỤC THỜI LÊ TRUNG HƯNG

 PHỎNG DỰNG TRANG PHỤC THỜI LÊ TRUNG HƯNG DỰA TRÊN TƯỢNG HẬU PHẬT TỪ KHOAN CẨN NHÂN THẠCH QUÝ THỊ

Tượng hậu phật và phần văn bia có niên đại năm thứ 15 niên hiệu Vĩnh Thịnh (Công lịch 1719) đời vua Lê Dụ Tông. Dựa trên nội dung minh văn, vị hậu phật được thờ tại chùa Nành - Pháp Vân tự (Ninh Hiệp, Gia Lâm, Hà Nội) vốn là mẹ thân sinh của Ninh Thọ hầu, bia đề Thạch Quý thị, khuyết danh. Bà là vợ chính thất của Hiển cung đại phu Tuyên Quang xứ Tán trị thừa chánh sứ Tham nghị. Tham nghị là chức quan ở Thừa ty, hàm tòng Ngũ phẩm. Theo quy chế từ đời Hồng Đức về lệ truy phong và phong ấm thì phong hàm của vợ quan văn kém chồng 7 bậc. Vì thế bà được phong là Cẩn nhân (hàm tòng Cửu phẩm).

Bà là người đức độ, trong thì duy trì gia phong, nuôi dạy con cái nên người; ngoài thì đối xử nhân hậu với người dân; đối với người trong họ tộc thì bà kính trên nhường dưới, bởi vậy, khi Ninh Thọ hầu muốn bỏ tiền, quyên góp ruộng tốt để xin lập hậu phật thờ cúng ở chùa cho bà, các bậc kỳ lão tại địa phương đã đồng thuận, hằng năm thờ cúng bà Từ Khoan Cẩn nhân để hưởng sự báo đáp.

Tượng hậu phật được tạc đang ngồi theo tư thế bán kiết già trên đài sen. Về trang phục được khắc họa trên bức tượng hậu phật, bà Từ Khoan thượng thân mặc áo lót dạng viên lĩnh (áo cổ kiềng) có hoa văn chữ Vạn, hạ thể mặc váy quây với phần dải buộc trước ngực có cách thắt khá cầu kỳ, bên ngoài khoác áo trực lĩnh đối khâm, tóc thả xõa dài theo phong cách đặc trưng thời kỳ Lê Trung hưng và đội một dạng đầu sức khá sát với miêu tả của Phạm Đình Hổ trong “Vũ trung tùy bút” về “khăn bát tiên”. Trên cổ bà Thạch Quý đeo một chuỗi hạt và một loại trang sức dạng kiềng có gắn châu ngọc đá quý.

Các thành phần trong bộ y phục: viên lĩnh lót, thường quây ngang ngực, lớp đối khâm với hoa văn dạng triền chi hoa, lớp đối khâm phủ ngoài thẫm màu thấu quang, mũ bao đính và trang sức.

Đối khâm lớp ngoài cùng phủ lớp tơ sống Nam Cao mỏng, để lộ phần hoa văn của lớp bên dưới. Lối trang phục khoác áo voan/ the trùm ra ngoài đã được ứng dụng vào các tác phẩm mỹ thuật đương thời, có thể kể đến pho tượng thị hầu đền Bà Vũ, hay như bức tranh vẽ Lý Nam Đế và Hoàng hậu.

Ngoài ra, trong “Relatione della nuova missione delli P.P. della Compagnia di Giesù al Regno della Cocincina”, nhà truyền giáo người Ý Cristoforo Borri đã mô tả loại áo voan mặc phủ ngoài của người Việt thời Lê Trung hưng như sau:

“[...] portano poi sopra un velo, ma tanto fino, e sottile, che se bene con esso si coprono, tutto però traspare, rappresentando tutta questa compositura, con modesta sì, ma con altre tanto leggiadra gravità una fiorita, e gratiosa primavera.”

Tạm dịch:

"Họ mặc phủ ra ngoài một lần áo voan rất mỏng mà lại tinh tế, để mà khi họ đã che kín toàn thân bằng lớp áo đó, vẫn có thể nhìn thấu được ẩn dưới đó là những lớp áo và cấu kiện trang phục, nên vừa trông khiêm nhường, nhưng cũng toát lên vẻ trang trọng tao nhã như một mùa xuân kiều diễm và ngập sắc hoa."

Phần mũ được phỏng theo loại mũ “bao đính” được miêu tả trong “Vũ trung tùy bút” của Phạm Đình Hổ:

“Khi nhỏ ta thường thấy các bậc tiền bối nhàn cư đội một thứ mũ bao đính bằng mã vĩ, kiểu tròn mà đầu bằng, cao độ một thước, hoặc đội khăn bát tiên. Nhà sĩ thứ đội khăn bức cân và khăn bát tiên, hai thứ ấy đều không phải là công phục. Khăn bát tiên thì làm bằng đoạn hay bằng sa the, trên đỉnh có gài mấy hoa cúc, tết vòng quanh lên như thứ mũ trúc quan đời cổ, dải buộc vòng quanh trán, bỏ rũ về đàng sau, hai bên mang tai lại có rũ diềm, đó là phỏng theo lối khăn bao đính mà làm cho văn vẻ thêm.”

Đây là dạng đầu sức phổ biến ở các bậc trưởng giả thuộc tầng lớp trên thời Lê Trung hưng.

—————

Cảm ơn ảnh tư liệu tượng hậu phật chùa Nành của anh Hiếu Trần.

Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới chị Tuyết Nguyễn đã trợ giúp về mặt địa điểm chụp và cho phép đội ngũ ĐVPH sử dụng một số cổ vật thuộc bộ sưu tập cá nhân của chị vào bộ ảnh này.

Ảnh phỏng dựng và trang phục thuộc sở hữu của nhóm Đại Việt Phong Hoa. Vui lòng dẫn nguồn Đại Việt Phong Hoa và KHÔNG cắt xén logo, nội dung khi mang ảnh hoặc bài viết đi nơi khác.

—————

ĐỘI NGŨ THỰC HIỆN:

• Sản xuất nội dung: Nhóm Đại Việt Phong Hoa

• Nghiên cứu phục trang: Nhóm Đại Việt Phong Hoa

• Nhà may: Cổ Trang Đại Việt Quán

• Chế tác trang sức: Silver Soul Studio- Handmade in Vietnam

• Ảnh | Ánh sáng: Minh Đức

• Trợ lý chụp ảnh: Trương Yến Nhi

• Trang điểm: Bảo Ngọc

• Mẫu: Tuyết Nguyễn